Waarom Japan?
Sinds de Tweede Wereldoorlog heeft de Japanse economie een spectaculaire groei doorgemaakt. Tot ca. 1953 ontwikkelde de grondstoffenindustrie zich, gevolgd door de consumptiegoederenindustrie tot ca. 1965. Na 1965 kende de verwerkende industrie een in de wereldgeschiedenis ongekende groei. De basis voor deze groei werd gelegd door de Amerikanen, die door een aantal maatregelen te treffen Japan vlak na de Tweede Wereldoorlog weer op weg hielpen. De Amerikanen hadden zelf ook belang bij een economisch sterk Japan, bang als ze waren dat het communisme Japan in zijn greep zou krijgen. Zo werd o.a. de landbouw hervormd, veel technologie geïmporteerd, vakbonden opgericht en het opleidingsniveau van de werknemers naar een zeer hoog peil gebracht. Ook de nauwe samenwerking tussen overheid en bedrijfsleven, de lange werktijden, importbeperkingen en lage rentestanden zorgden voor een groei op veel industriële terreinen. In de periode van 1965 tot 1990 groeide het bruto nationaal product spectaculair met gemiddeld 4,7% per jaar, het hoogste percentage ter wereld.
Sinds 2000 is de economische groei bescheiden geweest. Vanaf 2008 is Japan drie keer in recessie geweest. Ook de Tsunami van 2011 zorgde voor krimp in de economie. Er speelt een heftige discussie in Japan over het al dan niet sluiten van kerncentrales na de ramp in Fukushima.
Japanse bedrijven staan aan de basis van de Lean en Kaizen management filosofieën die na de tweede wereldoorlog bekendheid kregen en inmiddels wereldwijd worden toegepast. Lean is erop gericht om maximale waarde voor de klant te realiseren met zo min mogelijk verspilling. In Japan kennen ze de term lean overigens niet, maar wordt verwezen naar het Toyota Production System. Kaizen gaat om het continu verbeteren van je organisatie, waarbij iedereen binnen een organisatie betrokken is.
Innovatie speelt een centrale rol in de groeistrategie van de Japanse overheid. De beleidsterreinen gezondheid, groen, landbouw en midden- en kleinbedrijf zijn daarbij belangrijk. Voor het Nederlandse bedrijfsleven zijn er vooral innovatieve (niche-) mogelijkheden in verschillende sectoren:
- High Tech Systems: vergrijzing, wederopbouw, landbouw, nanotechnologie, automotive
- Chemie: smart polymeric materials, procestechnologie, bio-based economy, nieuwe chemische innovaties
- Life Innovation: gewasteelt, functionele voeding, biotechnologie, (preventieve) gezondheid en vergrijzing
- Energie en steden van de toekomst: denk aan offshore-energieopwekking, smart grids, smart cities
- Creatieve industrie: trendy producten, mode en design, serious gaming
Waarom een inspiratiereis?
De Rabobank wil ondernemers in haar regio helpen bij het realiseren van hun ambities. Niet alleen als bankier, maar ook als betrokken partner bij de economische groei, welvaart en welzijn in de regio. Op deze manier kunnen de ondernemers - samen met ambitieuze collega-ondernemers uit de regio - inspiratie, inzichten en internationale contacten opdoen voor het verder groeien van hun bedrijf (en daarmee ook de werkgelegenheid in de regio verder stimuleren).
Programma
Tijdens de week in Japan werd ingezoomd op innovatie, management methodes en mindset in Japan. Er werden bezoeken gebracht aan grote autofabrikanten, een universiteit, er was een workshop over continu verbeteren. Daarnaast was de week een uitgelezen mogelijkheid voor de ondernemers onderling om ervaringen uit te wisselen over de ontwikkeling van hun eigen bedrijven en de cultuur van Japan te proeven.
Resultaat
De groep heeft een goed beeld gekregen van de ontwikkelingen, business cultuur en kansen in Japan. Bovendien was de reis een mooie gelegenheid om van elkaar te leren en het onderlinge netwerk verder te versterken.